OBEZİTE

Çağımızın en büyük sağlık sorunlarından biri olan obezite, Türkiye’de de etkisini her geçen yıl arttırmaktadır. Devletler, obeziteye olan farkındalığın artması adına çok sayıda çalışma yürütmesine rağmen, çağın yaşam koşulları insanları obezite ile karşı karşıya bırakabilmektedir. Obezite hakkında bireysel farkındalık oluşturmak ve detaylı bilgi sahibi olmak, obeziteye hiç yakalanmanın birincil faktörüdür. Obezite ile mücadele edenler ise, hayatını sağlıklı rutinler ile günceller ve gerekli olduğu takdirde doğru obezite tedavilerini uygularsa, kısa süre içerisinde obeziteden kurtulabilir.

Obezite Nedir?

Obezite nedir kısaca açıklamak gerekirse, bir insanın sağlığını riske atacak seviyede kilo almasına ve yağ oranının artmasına karşılık gelen sağlık sorunudur. Vücut kitle indeksine bağlı olarak bireylerin mevcut durumu tanımlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütüne göre; vücut kitle indeksi 25’in üzerinde olan bireyler fazla kilolu olarak tanımlanmaktadır. Vücut kitle indeksi 30’un üzerine çıktığında ise, bireyler obez kategorisine dahil olurlar.

Yapılan araştırmalara göre; obezite ve beraberinde gelen çok sayıda hastalık nedeniyle, her yıl 4 milyondan fazla insan yaşamını kaybetmektedir. Sadece yetişkinlerde değil, çocuklarda da obezite hızlı bir şekilde artmaya devam etmektedir. Sadece 40-50 yıl önce, dünya genelindeki çocuk ve ergen obez yüzdesi %4 iken, günümüzde ise %18’in üzerine çıktı.

Obezite, eskiden yüksek gelirli ülkelerde çok daha fazla görülüyordu. Günümüzde ise, yüksek yağ ve karbonhidrata dayalı beslenmeden kaynaklı olarak düşük gelirli ülkelerde de çok fazla görülmeye başlandı. Türkiye, obezitenin en hızlı yükseldiği ülkelerden biri. Maalesef ülkemiz, obezite konusunda Avrupa’nın zirvesinde yer alırken, dünyada ise dördüncü sırada bulunmaktadır.

Obezite Nedenleri ve Zararları Nelerdir?

Obezite sadece bireylerin sağlıklarını tehdit etmez. Aynı zamanda devletlerin ekonomilerini de tehdit eder. Obez toplulukların sağlık giderleri hızlı bir şekilde artmaya başlar. Obezitenin beraberinde getirdiği çok sayıda hastalık, bu giderlerin artışındaki en önemli faktördür. Bu nedenle, obezitenin nedenleri ve zararları söz konusu olduğunda çok daha büyük ölçekte bir yaklaşım sergilemek gerekir.

Obezite temelde, vücut yağ oranının çok yüksek seviyelerine çıkmasına ve beraberinde getirdiği çok sayıda farklı rahatsızlığa verilen isimdir. İnsanların sadece dış görünüş açısından değerlendirme yaptığı bir sağlık sorunu olsa da, aslında insan hayatını riske atan en önemli sağlık sorunlarından biridir. Kalp sorunları, diyabet, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, karaciğerde oluşan tahribat ve sorunlar, uyku apnesi ve çeşitli kanser risklerini barındırır.

Obezite ile karşı karşıya kalan bireyler, çok sayıda farklı nedene sahip olabilir. Obezitenin temel nedenlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;

Kalıtsal faktörler,
Fizyolojik faktörler,
Çevresel faktörler,
Fiziksel aktivite ve egzersiz eksikliği,
Yanlış beslenme alışkanlıkları

Genellikle yukarıda yer alan nedenlerin birden fazlası bir araya geldiğinde obezite sorunu ortaya çıkar. Bununla birlikte obeziteyi tek bir faktör ile açıklamak mümkün değildir. Sadece kalıtsal faktörler insanları obez yapmaz. Bu açıdan, kesinlikle umutsuz olmamak gerekir. Obeziteden kurtulmak her birey için mümkündür.

Obezitenin çok sayıda zararlı yönü bulunmaktadır. Beraberinde getirdiği çok sayıda sağlık sorunu, dış görünüş problemleri, özgüven kaybı, sosyal hayatta yaşanılan problemler ve dahası, obezitenin zararları arasında gösterilmektedir.

Obezite Belirtileri Nelerdir?

Obezitenin en net belirtisi, vücuttaki yağ dokusunun normal seviyenin üzerine çıkmasıdır. Obezitenin belirtileri sadece dış görünüş ile açıklanmaz. Aşağıda yer alan belirtiler de, obezite belirtileri arasında yer almaktadır.

Sık sık terleme
Hızlı bir şekilde yorgunluk ve tükenmişlik hissi
Zor nefes alıp verme
Horlama ve uyku apnesi
Çeşitli cilt sorunları
Sırt ve eklem ağrıları
Psikolojik sorunlar ve özgüven kaybı

Yukarıda yer alan belirtiler, obezite ile birlikte ortaya çıkabilmektedir. Bu sorunları yaşayan herkesin obez olduğu anlamını taşımaz. Ancak, obez olan bir birey, yukarıda yer alan belirti veya belirtiler ile karşı karşıya kalmaktadır.

Obezite Tedavisi Aşamaları Nelerdir?

Obezite tedavisi çok sayıda farklı yönteme sahiptir. En doğru yöntemin belirlenmesinde, kişinin mevcut durumu ve yapılan tetkiklerin büyük önemi bulunmaktadır. Bu açıdan, her bir hastanın kendine özel bir tedavi süreci olacaktır.

Obezite cerrahisinde kullanılan yöntemler net bir şekilde bilinmektedir. Ancak, hastaların bu süreç içerisinde, uyması gereken tedavi aşamaları farklı olabilir. Bazı hastalar, cerrahi tedaviye hazır olabilirken; bazı hastalar ise cerrahi tedavinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi adına hazırlık yapması gerekebilir.

Tüp mide, mide kelepçesi, gastrik bypass vb. çok sayıda obezite cerrahisi yöntemi bulunmaktadır. Kişinin yaşına, sahip olduğu diğer hastalıklara, vücut yağ oranına, yapılan tetkiklere, geçmişte uygulanan tedavi yöntemlerine, beslenme ve egzersiz programına, psikolojik ve sosyolojik etkenlere bağlı olarak en doğru yöntem tespit edilir. Her biri uzmanlık gerektiren faktörler, alanında deneyimli bir hekim tarafından gerçekleştirilmeli ve tedavi aşamaları hastaya net bir şekilde aktarılmalıdır. Bu sürecin başarılı bir şekilde sonuçlanması, hastanın da sürece dahil edilmesi ve aynı hedef üzerinde anlaşılması ile sağlanır. Bu nedenledir ki, hastaya her bir aşama net bir şekilde anlatılmalı ve süreç hakkında mutabık kalınmalıdır.

Obezite Cerrahisi Uygulaması

Obezite cerrahisinde amaç; hastanın kilo verme sürecine destek vermek, obeziteden kurtulmak ve obezitenin kalıcı bir şekilde kişinin hayatından çıkmasını sağlamaktadır. Hedeflenen amaç doğrultusunda yapılan cerrahi uygulamaları, kişinin hedefe ulaşmadaki iradesini ortaya koyması ile gerçekleşir.

Obezite cerrahisi uygulaması seçilirken, hastanın birçok açıdan tetkik edilmesi gerekir. Bazı hastalar için mide küçültme operasyonu yeterli olabilirken; bazı hastalar için ise ekstra olarak gıda emilimi azaltma operasyonu da gerekebilir. Obezite cerrahisinde en sık kullanılan uygulamaları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.

Tüp Mide Ameliyatı (Sleeve Gastrektomi)

Tüp mide ameliyatında amaç; mide boyutlarının dolayısı ile hacminin küçültülmesidir. Bu operasyon ile, midenin %80’e varan kısmı alınır. Mide hacminin küçülmesi ile birlikte, hasta yediği öğünlerde çok daha hızlı bir şekilde doygunluk hissine ulaşacaktır. Küçük porsiyonlar ile doygunluk hissinin oluşması, kilo verme sürecini hızlandıracaktır. Midenin büyük bir kısmı alınırken, iştah hormonunun salgılandığı kısım da alınmaktadır. Bu nedenle, operasyon sonrasında hastada önemli ölçüde iştah kaybı yaşanacaktır. Tüp mide ameliyatı ile birlikte, obezite sorunundan kurtulurken, şeker ve hipertansiyon sorunları da çözüme kavuşabilmektedir. Operasyon sonrası 12 aylık süreç içerisinde fazla kiloların %80’ninden kurtulmak mümkündür. Bu süreç içerisinde kişinin diyet ve egzersiz programına da uyması gerekir. Aksi takdirde, tekrar obezite ile karşı karşıya kalmak olasılık dahilindedir.

Mide Bypass (Gastrik By-pass)

Mide bypass ameliyatında ise mide küçültme işlemine ek olarak gıda emiliminin azaltılmasına yönelik işlem uygulanır. Gastrik bypass ameliyatı ile birlikte, midenin büyük bir bölümü alınır ve kalan küçük bölüm, direkt olarak ince bağırsağa dikilir. Bağırsağın önemli bir kısmı iptal edileceği için besinlerin önemli bir bölümü emilmeden vücuttan alınacaktır. Bu da, daha az kalori alımı anlamına gelir. İnsülin kullanan şeker hastaları, gastrik bypass ameliyatı sayesinde, kan şekeri problemini kontrol altına alabilir. Ameliyat sonrasında 18 aylık kilo verme süreci olacaktır. Emilimin azalması, gıdalardan elde ettiğiniz vitaminlerinden de mahrum kalmanıza neden olacaktır. Bu açıdan, gastrik bypass ameliyatı olan bireylerin uzunca bir süre vitamin takviyesi alması gerekecektir. Ameliyat sonrasında profesyonel bir beslenme programı oluşturularak, sürecin sağlıklı bir şekilde takibi sağlanır.

Mini Gastrik By-pass

Gastrik bypass ameliyatının çok daha basit versiyonuna verilen isimdir. Ameliyat çok daha kısa süre içerisinde tamamlanır. Bu yöntem ile birlikte tip2 diyabet hastaları da büyük oranda iyileşme sağlayacaktır.

Duedonal Switch

Vücut kitle indeksi 50’nin üzerinde olan bireyler için tercih edilen bir yöntemdir. Duedonal switch yönteminde, gıda emiliminin düşürülmesi için ayrıca işlemler yapılmaktadır. Obezite kaynaklı yüksek kolesterol, hipertansiyon ve şeker hastalıklarından kurtulmak mümkündür. Bununla beraber, duenonal switch yönteminin çok fazla tercih edilmediğini de bildirmek gerekir. Nedeni ise, ameliyat sonrasında görülen çeşitli komplikasyon riskidir. Bu operasyonun ardından protein ve vitamin alımında büyük eksiklikler oluşabilir. Dolayısıyla, hastanın uzun süre boyunca ek gıda ve vitamin takviyesi alması gerekecektir.

Obezite Türleri Nelerdir?

Obezite türünü bağlı olarak obezite tedavisi de farklılık gösterir. Bu açıdan, obezite türleri çok iyi bir şekilde bilinmeli ve uzman bir hekim tarafından obezite türü saptanmalıdır. Obezite ile karşı karşıya kalan hastaya yapılacak doğru tetkikler, obezite türünün belirlenmesine yardımcı olur. En sık karşılaşılan obezite türlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;

Hiperplastik obezite
Santral obezite
Subkutanöz obezite
Morbid obezite
Genetik obezite
Basit obezite
Sekonder obezite
Hipersellüler obezite

Yukarıda sıralanan obezite türleri arasında, hastanın bulunduğu sınıf belirlenir ve doğru tedavi yöntemi seçilir. Obeziteden kurtulmanın en önemli adımı, doğru teşhis ve tedavi sürecidir.

Obezitenin Oluşturduğu Riskler

Obezite beraberinde çok sayıda kronik hastalık getirmektedir. Obezite, sadece kişinin çok kilolu olması ve dış görünüşün istenilenin dışında olması olarak açıklanamaz. Obezite riskleri üzerine farkındalık oluşturmak, hastaların motive olmasında ve verilen tedavi programına uymasında önemli bir faktördür. Obezite ile başlayan diğer hastalıklar aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.

İnsülin direnci: Obeziteye bağlı olarak gelişen en önemli sağlık sorunu insülin direncidir. Temelde insülin hormonunun yapması gereken işlev; gıdalardan elde edilen şekerin hücrelerde kullanılmasını ve kan şekerinin düzenlenmesini sağlamaktır. Obezite ise, insülin reseptörleri üzerinde bir bozulma meydana getirir. Bu da, kan şekerinin istenilen şekilde dengelenememesine yol açar. Meydana gelen insülin direnci uzun vadede diyabet hastalığına dönüşecektir.
Kalp hastalıkları ve yüksek tansiyon: Obeziteye bağlı olarak gelişen diğer önemli hastalık ise, çeşitli kalp hastalıkları ve hipertansiyondur. Kanda bulunan yağ asitlerinin ve kan şekerinin dengelenmesinde oluşan sorunlar, yüksek kan basıncı oluşturur. Yüksek kan basıncı, hipertansiyon, felç ve kalp hastalıklarına neden olmaktadır.
Sindirim sistemi hastalıkları: En sık görülen sindirim sistemi hastalıkları; karaciğer yağlanması, safra kesesi ve çeşitli böbrek rahatsızlıklarıdır. Karaciğerin görevleri arasında, ihtiyacın üzerindeki enerjinin yağa dönüştürülmesi bulunur. Eğer ki; kişi ihtiyacının üzerinde kalori alırsa, karaciğerin oluşturduğu yağların önemli bir bölümü karaciğerde depolanmaya başlayacaktır. Bunun sonucunda, karaciğer görevlerini optimum bir şekilde yerine getirememeye başlar. Devamında safra kesesi sorunları başlar. Sonrasında ise istenmeyen maddeleri süzen ve atılmasını sağlayan böbrek, çeşitli sorunlar ile karşı karşıya kalır.
Hormonal etkiler: Obezite ile birlikte hormonal dengeler de alt üst olacaktır. Polikistik over sendromu ve adet düzensizliklerinin obezite ile ilgisi tespit edilmiştir. Kadınların yaşayabileceği bu sorunlara ek olarak, erkeklerde ise erkeklik hormonunun azalması, kısırlık, sertleşme ve protasta sorunları yaşanır.
Uyku apnesi: Obezite ile ilişkisi olduğu kanıtlanmış bir hastalıktır. Aşırı kilolardan dolayı nefes almada güçlük, uykunun sık sık bölünmesi, gün içerisinde yorgunluk hissi görülmektedir.
Kanser: Yapılan çok sayıda çalışmaya göre, kanser ile obezite arasında bir ilişki bulunmaktadır.
Depresyon: Obezite hastalığı ile karşı karşıya kalan bireylerde sadece fiziksel hastalıklar görünmez. Obezite beraberinde çok sayıda ruhsal hastalık da getirmektedir. Depresyon ise ruhsal hastalıkların başında yer alır. Özgüvenin azalması, yalnızlık hissi, sosyal yaşantıdaki problemler, öz saygının azalması, pişmanlık hissi ve diğer olumsuz düşünceler, kişinin depresyona girmesine yol açar. Birçok kişi için obezite tedavisi ile birlikte depresyon tedavisi aynı anda uygulanır. Özellikle davranış psikolojisine yönelik terapiler, obezite tedavisinde büyük öneme sahiptir.
Kaygı Bozukluğu: Obeziteye bağlı diğer bir ruhsal hastalık ise kaygı bozukluğudur. Sosyal yaşantıdaki özgüvenin hızlı bir şekilde azalması, kişide kaygı bozukluğu oluşturacaktır.

Obezite İle Hangi Diğer Hastalıklar Oluşmaya Başlar?

Obeziteye bağlı olarak, kişide çok sayıda hayati sağlık sorunu görülebilmektedir. Bunlar; diyabet, hipertansiyon, sindirim sistemi rahatsızlıkları, hormonal sorunlar ve kanserdir.

Fiziksel sağlık sorunlarına ek olarak, ruhsal sağlık sorunları da hayat kalitesini yakından etkiler. Depresyon ve kaygı bozuklukları, kişiyi sosyal hayattan soyutlar. Bunun üstesinden gelebilmek için kişi daha fazla yemek yemeyi seçer. Bu da, hasta üzerinde içinden çıkılmaz bir durum oluşturur.

Obez bireyler, bu hastalıklara sahip olabilir veya kısa bir süre içerisinde karşı karşıya kalabilir. Obezite tedavisi sonrasında, yukarıda yer alan birçok hastalığın tedavi edilmesi de mümkündür.

Obeziteyi Önlemek için Nasıl Bir Yol İzlenir?

Obeziteye hiç yakalanmamak için bazı önemli konulara dikkat etmek gerekir. Aşağıdaki obeziteyi önlemek için uygulanan yöntemlere uyulduğu takdirde, bireylerin obeziteye yakalanması büyük oranda azalacaktır. Obeziteyi önleyen faktörler, çocuklarınızın sağlıklı bir yaşam sürmesi adına, küçük yaşlarda kazandırılması gerekir.

Obez olmaya giden bir süreç içerisinde olduğunuzu düşünenler, uzman kişilerden yardım almalı, diyet ve egzersiz programı oluşturmalıdır.
Egzersiz programını aksatmadan yerine getirmek, günlük yürüyüş yapmak, sporu hayatın bir parçası haline getirmek gerekir.
Hazır ve paketli gıdalardan uzak durmak gerekir. Yüksek kaloriye ve raf ömrüne sahip gıdalar, obeziteye yol açan temel gıdalardır.
Günlük tuz ve şeker kullanımına dikkat etmek gerekir. Doğal olmayan şeker ve tatlandırıcılardan uzak durmak gerekir.
Gıdaların pişirilmesinde sağlıklı yöntemler kullanılmalıdır. Sebzeleri kızartmak yerine haşlamak veya fırınlamak gerekir.
Kişinin ihtiyacı doğrultusunda su içmesi çok önemlidir.
Öğünlerin hızlı bir şekilde yenmemesi gerekir. Ayrıca, yanlış beslenme alışkanlıklarından vazgeçmek gerekir.
Yağ tüketimini sınırlandırmak gerekir. Özellikle, doymuş yağların kullanımı minimize edilmelidir.
Tek tip beslenmeden kaçınılmalı ve farklı besin gruplarından oluşan zengin öğünler tüketilmelidir.
Özellikle sebze ve meyvelerin mevsimine uygun bir şekilde tüketilmesi gerekir.
Alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.

Obezite ile Savaşan Kişiler İçin En İyi 10 Faktör Nelerdir?

Obezite ile savaşan kişilerin uygulaması gereken 10 temel tavsiye bulunmaktadır. Bu tavsiyeleri hayatının bir rutini haline getiren kişiler, obeziteden çok daha hızlı bir şekilde kurtulabilir ve daha da önemlisi obeziteyi tamamen hayatından çıkarabilir.

Öğünlerinizi çok yavaş bir şekilde tüketin. Doygunluk hissi zaman içerisinde olacağı için hızlı yemek yiyen kişiler, doymasına rağmen doygunluk hissini yaşamayacağı için gerektiğinden fazla tüketim gerçekleştirir. Bir öğünü tüketmenin ideal süresi 20 dakika ve üzeridir.
Katı formda besinlerin minimum 20 kez çiğnenmesi gerekmektedir. Püre seviyesindeki gıdaların da çiğnenerek yenmesi gerekir. Direkt olarak yutmaktan kaçının ve çorba gibi püre seviyesindeki gıdaları da çiğnemeye özen gösterin.
Tabaklama yaparken porsiyonları küçük tutun. Geleneklerimizden dolayı ve israf etmemek adına tabakta yer alan besinlerin tamamını bitirme alışkanlığımız var. Çok iyi bir alışkanlık olsa da obeziteye neden olabilmektedir. Bu açıdan, porsiyonları küçültmekte fayda var.
Öğünlerinizde tam doygunluk seviyesine ulaşmayı beklemeyin. Doymadan kalkmak obezite ile savaşta iyi bir yöntemdir.
Öğün sonrasında uzanmak kesinlikle yasaktır. Öğünlerin ardından kısa yürüyüşler sindirimi kolaylaştıracaktır.
Hazır ve paketli gıdalardan kaçının. Aşırı şekerli ve yağlı gıdalar da uzak durmanız gereken besinler arasında bulunmaktadır.
Kilo vermek ve mevcut kiloyu kontrol altında tutmak, sadece doğru yeme alışkanlıkları kazanmakla mümkündür.
Her gün egzersiz yapmaya özen gösterin. Kısa yürüyüşler dahi olsa hareket etmeyi alışkanlık haline getirin.
Kısa, orta ve uzun vadeli planlar yapın. Örneğin, 5 yıllık bir hedef belirleyebilirsiniz. Kısa süreli ve ulaşılmaz hedefler belirlemek yerine orta vadeli ve ulaşılabilir hedefler çok daha sağlıklıdır.
Obeziteden korunmak için diyet ve egzersiz programınızı yaşam tarzı haline getirin. Çevrenizi olabildiği kadar sağlıklı beslenen ve yaşayan insanlardan oluşturun.

Çocuklarda Obezite Hesaplama

Günümüzde obezite çok küçük yaşlara kadar inmiş durumda. Bu açıdan, obezite ile mücadelenin çok küçük yaşlardan itibaren başladığını belirtmek gerekir. Ailelerin çocukları eski alışkanlıklara bağlı olarak çok fazla yemeleri yönünde telkinde bulunması sağlıklı değildir. Günümüzde çocukların oyun oynayacağı yerlerin azalması, fast food tarzı beslenmenin artması ve hareketsiz bir şekilde telefon veya bilgisayarları ile oynaması, obeziteyi önemli bir tehdit haline getirdi. Bu gelişmeler göz önüne alındığında, ailelerin eski alışkanlıkları bir kenara bırakarak, çok daha titiz bir şekilde çocukları ile ilgilenmesi gerekmektedir.

Çocukların da vücut kitle indeksi yakından takip edilmelidir. Vücut kitle indeksine ek olarak persentil değerleri de takip edilmelidir. Persentil değeri, yaşıt çocukların ortalamasını dikkate alarak hesaplanır. Bunun sonucunda, benzer yaş grubundaki kız ve erkek çocukların ortalama boy ve kilo dağılımları oluşmaktadır.

Çocuklarda obezite hesaplanırken aşağıdaki değerler göz önüne alınabilir;

Vücut kitle indeksi 18.5 ya da aşağısı ve persentil değeri 5 veya altında ise zayıf,
Vücut kitle indeksi 18.5 ila 24.9 arası ve persentil değeri 5 ila 84 aralığında ise normal,
Vücut kitle indeksi 25 ila 29.9 arası ve persentil değeri 85 ila 95 aralığında ise fazla kilolu,
Vücut kitle indeksi 30 ya da üzeri ve persentil değeri 95 veya üzerinde ise obez olarak tanımlanmaktadır.

Erkek ve kız çocuklarında ortalamalar şu şekilde listelenebilir;

Erkek çocuklar için;

1 yaş – 74.1 cm, 10.6 kg
2 yaş – 86.8 cm, 12.6 kg
3 yaş – 95.4 cm, 14.8 kg
4 yaş – 102.5 cm, 16.8 kg
5 yaş – 109.1 cm, 18.6 kg

Kız çocuklar için;

1 yaş – 75.1 cm, 9.3 kg
2 yaş – 86.8 cm, 11.9 kg
3 yaş – 95.4 cm, 14.1 kg
4 yaş – 102.5 cm, 16.1 kg
5 yaş – 109.1 cm, 18.4 kg

Yukarıda yer alan tablo üzerinden çocuğunuzun mevcut durumunu kıyaslayabilirsiniz.

Çocuklarda Dikkat Edilmesi Gereken Beslenme Düzeni Nedir?

Çocukların sağlıklı bir şekilde gelişim göstermesindeki en önemli faktörlerden biri şüphesiz beslenmedir. Sahip olduğu fiziksel özellikleri, maksimum seviyeye çıkarmak için doğru beslenme alışkanlığına sahip olması gerekir. Doğru beslenme alışkanlıkları sadece belli bir yaşın üzerinde yer alan bireyler için geçerli değildir. Çocukların ihtiyaç duyduğu ölçüde vitamin, mineral, karbonhidrat, yağ ve protein alımı gerçekleştirmesi olmazsa olmazdır. Sağlıksız gıdalardan uzak durmak gerekirken, öğünlerde yer alan makro gıda çeşitleri de dengeli bir şekilde planlanmalıdır. Çocuklarda beslenme düzeni hakkında dikkat edilmesi gereken önemli başlıklar şu şekilde sıralanabilir

Gıdaların yaklaşık %40-50’si sebze ve meyvelerden oluşmalıdır.
Protein ağırlıklı gıdalar olan yumurta, kümes hayvanları, soya ürünleri, bakliyat ve diğer gıdalar %20-%25’lik bir orana sahip olmalıdır.
Yulaf ezmesi, tahıllı pirinç, makarna ve ekmek gibi karbonhidrat gereksiniminin karşılandığı gıdalar %25-%30’luk bir oranla tüketilmelidir.
Sağlıklı yağlar sınıfında yer alan yağlar, %10’u aşmamalıdır.
Taze ve organik süt ve süt ürünü tüketimi atlanmamalı, şeker ilaveli ürünler tercih edilmemelidir.

Obeziteden Korunma Yolları Nelerdir?

Obeziteden korunmak için obeziteye neden olabilecek yanlış beslenme ve sosyal alışkanlıklara dikkat etmek gerekir. Aşağıda sıralanan faktörler obeziteden korunmak için dikkat edilmesi gereken en önemli konulardır.

Yemeklerdeki yağ ve tuz oranına dikkat etmek gerekir.
Yüksek yağ oranına sahip süt ürünlerinden uzak durulmalıdır.
Beyaz ekmek tüketimi azaltılmalı veya sonlandırılmalıdır. Bunun yerine tam buğday ekmeği ve diğer tahıllı ekmekler tüketilmelidir.
Su tüketimine özen gösterin ve sahip olduğunuz kiloyu göz önünde bulundurarak tavsiye edilen seviyede su tüketin.
Günümüz çalışma koşullarında masa başı ve düşük hareketli işlerde çalışanlar obezite ile karşı karşıya kalabilir. Bu yüzden fiziksel aktivite yapmayı bir rutin haline getirmek gerekir.
Balık, kilo kontrolü açısından öğünlerde bulunması gereken bir protein kaynağıdır. Düzenli bir şekilde haftada 1 veya 2 kez balık tüketmeye çalışın.
Düzensiz ve yetersiz uyku, obeziteyi tetikleyen unsurlardan biridir. Uykunuzu düzene sokmanız, obeziteye karşı önemli bir rutindir.
Günümüz yanlış beslenme alışkanlıkları arasında zirveyi fast food gıdalar almaktadır. Fast food beslenmeyi kesin veya sınırlandırın.
Şekerli ve gazlı içecekler kalori bakımından çok yüksek oranlara sahiptir. Bu gibi ürünleri hayatınızdan çıkarmanız obeziteye karşı alabileceğiniz en önemli önlemlerden biridir.
Yemeklerinizde hayvansal yağlar yerine zeytinyağı kullanmaya özen gösterin.
Hazır ve paketli gıdalardan uzak durun. Hem obezite ile savaşta hem de sindirim sisteminin sağlıklı çalışması açısından son derece önemlidir.
Öğünlerinizde karbonhidrat, yağ ve protein dengesini iyi bir şekilde oluşturun.
Yüksek kalorili gıdalar yerine lifli gıdalara yönelin.
Pişirme tekniklerini sağlıklı hale getirin. Yemekleri yağda kızartmak yerine, haşlama, buharda pişirme ve fırınlama yöntemlerini kullanın.
Meyve ve sebze tüketimini ihmal etmeyin.
Diyet programınızı bir uzman eşliğinde oluşturun.
Et tüketimini sınırlandırın ve yağsız bölgeleri tercih edin.
Öğünlerinizi bir şey izlerken tüketmeyin. Masada ve aileniz ile birlikte yeterli sürede tüketin. Çiğneyerek yemek yemeyi alışkanlık haline getirin.

Obezite miyim Nasıl Öğrenebilirim?

Kilo kontrolü, sadece bireyin kendisinin kontrolü ile sağlanabilir. Dış etmenler, telkinler ve yönlendirmeler önemli olsa da, obeziteden korunmak sadece sizin elinizde olacaktır. Ben obezite miyim? sorusunu soranlar için en sağlıklı test yöntemi vücut kitle indeksi olacaktır.

Aşağıda yer alan obezite hesaplama yöntemi ile mevcut durumunuzu öğrenebilirsiniz.

Çıkan sonucu aşağıda yer alan derecelendirme tablosuna göre tanımlayabilirsiniz;

18,5 kg/m2 ve daha düşük değerler = Zayıf
18,5 ve 24,9 kg/m2 aralığı = Normal kilolu
25,0 ve 29,9 kg/m2 aralığı = Kilolu
30,0 ve 34,9 kg/m2 aralığı = 1. derece obezite
35,0 ve 39,9 kg/m2 aralığı = 2. derece obezite
40 kg/m2 ve üzerindeki değerler = 3. derece obezite

Vücut kitle İndexi (VKİ)

Bir diğer ismi ile boy kilo endeksi, bireylerin sahip olduğu kilo ve boy bilgilerine bağlı olarak hesaplanmaktadır. Hesaplama yapılırken, ağırlık kilo cinsinden dikkate alınmalıdır. Boy ise metre biriminden hesaplanmalıdır. Yapılan hesaplamaya göre, hangi aralıkta kaldığınız belli olacaktır.

Vücut kitle hesaplama kilonun, boyun karesine bölünmesi ile hesaplanmaktadır. VKİ için örnek bir hesaplama aşağıda yer almaktadır.