Morbid Obezite Nedir?
Obezite hem fiziksel hem de psikolojik sağlığınızı olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. Aldığınız kilolar nedeniyle obezitenin yanı sıra farklı rahatsızlıklar da yaşarsınız. Ayrıca aşırı kilolar sizi stres, depresyon gibi sorunlarla da karşı karşıya bırakabilir. Obezite hastası olmanıza rağmen kilo alımını kontrol altına alamazsanız morbid obezite seviyesine ulaşırsınız. Vücut kitle endeksi eğer 30-40 aralığında olanlar obez olarak tanımlanırken 40 üzerindekiler, morbid obez olarak ifade edilir.
Morbid obezite vakit kaybetmeden tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Çünkü bu rahatsızlık beraberinde ciddi bir ölüm riskini de ortaya çıkarır. Morbid obezite sürecinde yakın çevre desteği son derece önemlidir. Aile bireylerinizden biri böyle bir rahatsızlık yaşıyorsa onun tedavi olması için gereken desteği vermelisiniz.
Morbid Obezitenin Nedenleri
Morbid obezitenin altında yatan pek çok nedenden bahsetmek mümkündür. Bu nedenlerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
- Psikolojik nedenlere bağlı olarak hastanın aşırı yemek yemesi ve neticesinde kilo alması
- Hastanın obeziteye genetik açıdan yatkın olması
- Günlük hayatta hareket yoksunluğu
- Fast food denilen beslenme tarzından kaynaklı kilo alımı
- Hastanın kötü alışkanlıklarının kilo alımına yol açması
Morbid Obezitenin Belirtileri
Morbid obezite belirtilerinin başında hastanın aşırı kilolu olması gelir. Aşırı kilolu bir hastada beden kitle indeksini ölçtüğünüz takdirde elde edilen değer 40’ın üzerindedir. Bu hesaplamayı yapmak için ilk olarak boyunuzun metre cinsinden değerinin karesini hesaplamalısınız Kilonuzu, bulunan sayıya bölmeniz gerekir. Elde edilen sayı vücut kitle indeksi (BMI) değerini gösterir. Morbid obezite sınırı 40’ tır.
Beden kitle indeksi 40 ve üzerindeyse teşhis konulur. Beden kitle indeksinin yanı sıra depresyon da hastalarda yaygın olarak görülür. Hasta, dış görüntüsünden memnuniyetsizlik duyar. Dışarı çıkmak, sosyalleşmek istemez. Ayrıca aşırı gerginlik, içine kapanma gibi sorunlar da yaşanabilir. Hastaların yaşadığı sorunlardan biri de halsizliktir.
Morbid Obeziteye Bağlı Ortaya Çıkan Hastalıklar
Morbid obezite, bazı hastalıkların ortaya çıkma ihtimalini artırır. Hastaların birçoğunda eşlik eden hastalıklar vardır. Ortaya çıkması muhtemel hastalıklardan biri diyabettir. İnsülin direncindeki yükselmeye bağlı olarak diyabet ihtimali de yükselir. Kalp hastalıklarının önemli nedenlerinden biri sağlıksız beslenmedir. Hasta, sağlıksız beslenmeye ve kilo almaya devam ettikçe kalp hastası olma ihtimali de artar.
Olası sağlık risklerinden biri eklem hastalıklarıdır. Aşırı kilo nedeniyle kemikler, yüksek bir baskıya maruz kalır. Bu da çeşitli rahatsızlıklara sebebiyet verir. Hipertansiyon, nefes darlığı, yürümekte zorlanma gibi farklı sorunlar da morbid obezite hastaların yaşadıkları arasındadır. Öte yandan metabolik sendrom gibi farklı sağlık sorunlarının bir arada olduğu bir durum da yaşanabilir. Obezite, kan şekerinde artış, kan değerlerinde anormallik; metabolik sendrom hastalarının yaşadığı problemlerdir.
Morbid Obezite Tanı Yöntemleri
Morbid obezite tanısı için ilk olarak beden kitle indeksine bakılır. Beden kitle indeksi 40 ise hasta, morbid obezdir. Hastanın eşlik eden farklı hastalıkları olması halinde beden kitle indeksi 35 olsa bile hasta morbid obez olarak kabul edilebilir. Morbid obezite teşhisi için hasta kapsamlı bir muayeneden geçirilir. Aynı zamanda çeşitli tahliller de yapılır.
Bel ve kalça ölçümleri, teşhis sürecinde yapılması gerekenler arasındadır. Kadın hastalarda bel çevresi 80 ve üzerinde ise riskin varlığından söz edilir. 88 cm ve üzerinde bel kalınlığına sahip olanlar ise yüksek risklidir. Morbid obezite hesaplama ile bulunan sonuçlara göre erkeklerde 94 cm riskli; 102 cm ve üzerindeki değerler ise yüksek riskli olarak değerlendirilir.
Morbid Obezitenin Tedavi Yöntemleri
Morbid obezite tedavisi için ilk etapta hastaya diyet ve egzersiz programı hazırlanır. Hastanın durumu detaylı şekilde analiz edildikten sonra bir diyet programı hazırlanır. Belli besinlerin yasaklanması, bazılarının ise sınırlanması şeklinde hazırlanan diyet, hasta tarafından ideal kilo seviyesine ulaşana kadar uygulanmalıdır.
Hastanın düzenli egzersiz yapması gerekir. Hastanın kilo alımının altında yatan neden psikolojik de olabilir. Bu gibi durumlarda hastanın bir psikologtan terapi alması gerekir. Diyet ve egzersiz ile zayıflama sağlanamazsa cerrahi yöntemlere başvurulur. Bariatrik cerrahi, diğer tedavi süreçlerinden sonuç alınamaması ve hastanın diyabet, kalp rahatsızlığı gibi sağlık sorunlarının mevcut olması halinde uygulanır.
Cerrahi Müdahaleler ve Sonrası
Morbid obezite cerrahisi kapsamında farklı ameliyatlar vardır. Hekim, hastanın durumunu değerlendirerek ve çeşitli tetkikler yaparak hangi ameliyatın yapılması gerektiğine karar verir. Ayrıca hastaya operasyon öncesinde ve sonrasında psikolojik destek verilmesi de gerekebilir.
Mide Küçültme Ameliyatı
Mide küçültme ameliyatı ile midenin büyük bir bölümü alınır. Kalan kısım son derece küçüktür. Oluşan yeni mide şekli tüpe benzediği için operasyon, tüp mide ameliyatı olarak adlandırılır. Tüp mide operasyonu sonrasında hastanın belli bir süre sıvı beslenmesi gerekir. Sıvı beslenme aşaması tamamlandıktan sonra püre beslenmeye onun ardından da katı gıdaya geçilir. Hastanın ameliyat sonrasında düzenli olarak vitamin desteği alması gerekir.
Mide Balonu
Mide balonu, genellikle morbid obezite hastalarında tercih edilmeyen bir yöntemdir. Ancak kilo fazlalığı nedeniyle ameliyat için uygun görülmeyen hastaların, uygun kiloya ulaşması için mide balonu kullanılabilir. Böylece hastalar, bariatrik cerrahi için uygun bir hale gelir. Mide balonunun iki çeşidi vardır. Biri kapsül olarak hasta tarafından yutulduktan sonra dış kısımda kalan aparat ile şişirilir. Diğer mide balonu ise endoskopik işlemle mideye yerleştirilir. Balonun midede kalma süresi sınırlıdır. Mide balonu çıktıktan sonra yeniden kilo almak istemeyenlerin sağlıklı beslenme ve egzersiz sürecini aksatmaması önemlidir.
Gastrik Bypass
Gastrik bypass ameliyatında midenin küçültülmesinin yanı sıra bağırsaklarda da birtakım işlemler yapılır. İnce bağırsağın bir kısmı çıkarılır. Böylece besin emilim miktarında ciddi bir azalma söz konusu olur
Duodenal Switch
Duodenal switch, karmaşık bariatrik cerrahi operasyonlarından biridir. Midenin büyük oranda çıkarıldığı bu operasyonda, ince bağırsak ise devre dışı kalır. Duodenal switch ve gastrik bypass gibi operasyonlar sonrasında hastanın ömür boyu vitamin takviyesi kullanması gerekir.
Ayarlanabilir Gastrik Bant
Ayarlanabilir gastrik bant mideyi ikiye böler. Midenin üst kısmında küçük bir alan oluşur. Oluşan bu yeni şekil, kum saatini andırır. Ayarlanabilir gastrik bant, hastanın mide kapasitesini daraltarak daha az yemesini ve kilo vermesini sağlar. Gerekli durumlarda bant daha sıkı ya da daha gevşek bir hale getirilebilir.
Morbid Obezite ile Yaşam: Diyet ve Egzersiz Önerileri
Morbid obezite diyet listesi tamamen kişiye özel olarak oluşturulur. Diyet listesi hazırlanırken kişinin hastalıkları, alerjileri gibi pek çok detay dikkate alınır. Bu nedenle doktor ve beslenme uzmanı tavsiyesi olmayan diyet listelerini uygulamamalısınız. Genel olarak beslenme sürecinde şu detaylara dikkat etmelisiniz:
- Dengeli bir beslenme programı oluşturarak tüm besinlerden yeterli oranda tüketmelisiniz.
- Öğün sayısını azaltmanız ve porsiyonları küçültmeniz gerekir.
- Yağ tüketimi sınırlandırılmalıdır. Kızartma yerine haşlama, buharda pişirme gibi sağlıklı yöntemler tercih edilmelidir.
- Paketli yiyecekler, şeker tüketilmemelidir. Fındık, ceviz gibi sağlıklı yiyecekler, atıştırmalık olarak tüketilebilir.
- Su tüketimi ihmal edilmemelidir. Günde en az 2 litre su tüketmeye özen göstermelisiniz.
- Egzersiz programları düzenli olarak uygulanmalıdır. Hasta, sağlıklı beslenmeyi ve egzersiz yapmayı bir alışkanlık haline getirmelidir.
Morbid Obezite ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Morbid obezler nasıl zayıflar?
Morbid obezler için ilk tedavi yöntemi diyet ve egzersizdir. Diyet ve egzersiz ile zayıflama sağlanmazsa cerrahi yöntemlere başvurulur. Mide küçültme, gastrik bypass gibi cerrahi müdahalelerden uygun olanı tercih edilir.
Morbid obezite sınırı nedir?
Beden kitle indeksi 40’ ın üzerinde olan hastalar morbid obez olarak adlandırılır.
Morbid obezite ameliyatı fiyatları ne kadar?
Hastane, hekim, klinik gibi farklı detaylara göre fiyatlarda değişiklik söz konusu olur.
Morbid obezite ameliyatını SGK karşılar mı?
Morbid obezite ameliyatlarının bedeli SGK tarafından kısmen ya da tamamen karşılanır.
