Gastrik Bypass, obezite tedavisi için kullanılan bir cerrahi işlemdir. Bu işlem, mideyi küçültmek ve yiyeceklerin ince bağırsağın daha aşağısına geçmesini sağlamak amacıyla yapılır. Gastrik Bypass mideyi daha küçük bir cep haline getirmektir. İşlem sonrası mide hacmini azaltarak daha az yiyecek tüketimini teşvik eder.
Daha sonra, ince bağırsağın bir kısmı, oluşturulan bu küçük mide cep ile bağlantılı hale getirilir. Bu, yiyeceklerin mideyi atlayarak doğrudan ince bağırsağa gitmelerini sağlar. Gastrik Bypass uygulaması hem mide hacminin azalmasına hem de yiyeceklerin sindirim yolunun bir kısmının atlanmasına neden olarak kilo kaybını teşvik eder. Bu cerrahi yöntemin riskleri ve avantajları hakkında detaylı bilgi almak için bir sağlık uzmanı ile görüşmek önemlidir.
Obezite cerrahisi bünyesinde çok sayıda farklı yöntemi barındırır. Bu yöntemler arasında en çok kullanılan yöntemlerden biri de, gastrik bypass ameliyatıdır. “Gastrik bypass ameliyatı nedir?”, “Gastrik bypass ameliyatı ne kadar kilo verdirir?”, “Gastrik bypass ameliyatı riskli mi?” gibi çok sayıda soru, obezite ile mücadele eden kişilerin zihinlerinde bulunuyor. Unutulmamalıdır ki, her ameliyat doğru bir hazırlık süreci gerektirir. Uzman ekip ve üstün ekipman teknolojisinin ameliyat başarısı üzerindeki etkisi çok yüksektir. Gastrik bypass ameliyatında, kilo verme hedefinin sadece ilk aşaması yerine getirilmiş olur. Ameliyat sonrasında hedeflenen başarıya ulaşmak, daima kişinin sabırla ve azimle talimatlara uymasından geçer.
Gastrik Bypass (Roux-en-Y) Ameliyatı Nedir?
Gastrik bypass (Roux-en-Y) ameliyatı, en çok tercih edilen obezite ameliyatlarından biridir. Sahip olduğu başarılı sonuçlar ile kendisini kanıtlamış bir cerrahi operasyondur. Operasyonun hedefinde hem mideyi küçültmek hem de besinlerin emilimini azaltmak vardır. Emilimi azaltmak adına, besinlerin ince bağırsakta yolculuk yaptığı mesafeyi kısaltma işlemi yapılır.
Midenin küçültülmesine müteakip, ince bağırsağın önemli bir kısmına bypass işlemi uygulanarak yeni dizayn edilen küçük mideye bağlanır. Bu operasyon ile birlikte iki farklı açıdan kilo verme sağlanmış olur. Daha küçük bir mide ile kişi daha az yemek yeme ve hızlı doyuma ulaşma avantajını elde eder. Ayrıca alınan besinlerden elde edilen kalori miktarı emilimin azalması ile birlikte düşürülür. Bunun sonucunda hasta kalori farkını çok daha kolay ve hızlı bir şekilde oluşturacağı için kilo verme sağlanmış olur.
Gastrik bypass ameliyatı oldukça efektif ve kalıcı kilo verme işlemini sağlamış olur. Gerekli görüldüğü takdirde revizyon ameliyatı ile birlikte geri dönüştürülebilir bir sürece sahiptir. Ancak, teorik olarak mümkün olsa da pratik olarak bu şekilde bir revizyon ameliyatı büyük gereklilik görülmediği sürece gerçekleştirilmez.
Gastrik bypass, obezite tedavisi için kilo kaybını teşvik etmek ve obeziteye bağlı sağlık sorunlarını azaltmak veya çözmek amacıyla yapılır. Gastrik bypass, midenin bir kısmının küçültülmesi ve bağırsakların yeniden düzenlenmesi ile gerçekleştirilir. Sağlık sektöründe gastrik bypass, aynı zamanda obezite ameliyatı veya kilo verme ameliyatı olarak da bilinir.
Gastrik Bypass (Roux-en-Y) Ameliyatı Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Vücut kitle indexi yapılan hastanın morbid obezite sınıfında olması halinde, gastrik bypass ameliyatı tercih edilmektedir. Obezitenin nedenleri arasında ve beraberinde bulunan diğer hastalıklar da gastrik bypass ameliyatı ile düzene girebilir ve kontrol altına alınabilir. Özellikle Tip 2 diyabet hastaları, gastrik bypass ameliyatı ile birlikte çok başarılı sonuçlar almaktadır. Bununla birlikte, ameliyatın en önemli dezavantajlarından biri emilimin düşürülmesidir. Bu durumda, kişi besinlerden çok daha az vitamin ve mineral elde etmiş olur. Hayat boyunca geçerli olan bu durumu dengelemek adına vitamin ve mineral takviye olarak alınmalıdır.
Gastrik Bypass (Roux-en-Y) Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Gastrik bypass ameliyatının sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için başarılı bir ameliyat öncesi sürece ihtiyaç vardır. Bu süreç, ameliyata hazırlık süreci olarak da değerlendirilir. Hedeflenen kilolara ulaşmak için başarılı bir ameliyat ve ameliyat sonrası süreci çok önemlidir. Başarılı bir ameliyat doğru uzman kadro ve ekipman ile gerçekleşir. Ameliyat sonrası süreçte, hastaya uyması gereken planlar verilir. Bu süreçte en büyük sorumluluk hastanın kendisine düşmektedir.
Cerrah, midenin üst kısmını daha küçük bir torba şekline getirir. Bu, midenin daha az gıda almasını sağlar ve kişinin daha çabuk doymasına yardımcı olur. Mideyi küçülttükten sonra, cerrah ince bağırsakların bir kısmını keser ve bu kesilen bağırsak kısmını yeni mide torbasına bağlar. Bu, gıdanın midenin küçük kısmını ve bir kısmını atlayarak doğrudan ince bağırsağa gitmesini sağlar. Bu şekilde, yiyeceklerin bir bölümü emilmeden atılır ve bu da kilo kaybını teşvik eder. Dilerseniz doktorunuzla iletişime geçerek laparoskopik gastrik bypass hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Gastrik bypass, obeziteye bağlı sağlık sorunlarını düzeltmede etkili bir yol olabilir ve kilo kaybını hızlandırabilir. Bu cerrahi yöntem ciddi bir işlem olduğundan ve riskleri vardır. İdeal olarak, gastrik bypass cerrahisi, obeziteye bağlı sağlık sorunlarına sahip kişiler için bir doktor veya uzmanın önerisi üzerine yapılmalıdır. Cerrahi sonrası yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme alışkanlıklarının sıkı bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Bu tür cerrahi işlemler, bir uzman doktor tarafından değerlendirilmeli ve hastanın özel durumuna göre planlanmalıdır.
Gastrik Bypass ameliyata hazırlık süreci:
Hastanın fiziksel tetkikleri gerçekleşir. Gerekli görüldüğü takdirde özel diyet programı ile birlikte ameliyat için belirlenen kiloya inmesi beklenir.
Ameliyat süreci:
Gastrik bypass ameliyatı laparoskopik yöntem ile yapılır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte robotik cerrahi de ilerlemekte ve gastrik bypass ameliyatında kullanılmaya başlanmaktadır. Ameliyat 1 santimetre çapında açılan 4 veya 6 delikten yapılmaktadır. Ameliyat ile birlikte midenin ortalama %95’i bypass edilmiş olur. Midenin ikiye ayrılması ile birlikte küçük mide, 12 parmak bağırsağını atlayarak bağırsağın orta kısmına bağlanır. Bu operasyon sonrasında besinler, 12 parmak bağırsağından geçmeyi bırakmış olur. Midenin küçülmesi az porsiyon ile doygunluğun sağlanmasını mümkün kılar. Bağırsağın büyük bir bölümünü atlamak ise emilimi azaltacağı için daha az besin emilmiş olacaktır.
Ameliyat sonrası süreç:
Ameliyatın sonuçlanması ile birlikte hasta, birkaç gün kontrol altında tutulur. Ortalama olarak 4-6 günlük kontrolün ardından, herhangi bir olumsuzluk görülmediği takdirde, hasta taburcu edilir. Ameliyat sonrası süreçte diyet ve egzersiz programına harfiyen uymak gerekir. Ayrıca, kişi davranış terapisi alarak, hayatındaki yanlış yeme içme alışkanlıklarından kurtulması amaçlanır.
Gastrik Bypass Kimlere Uygulanır?
Gastrik bypass, aşırı obezite (morbid obezite) tedavisinde kullanılan bir cerrahi işlemdir. Bu ameliyat, aşırı kilolu veya obez bireyler için bir seçenek olarak düşünülebilir, her obez bireye uygulanmaz. Gastrik bypass, kilo kaybını teşvik etmek ve obezite ile ilişkilendirilen sağlık sorunlarını iyileştirmek veya ortadan kaldırmak amacıyla düşünülmelidir. VKİ, bir kişinin kilosunu boyuna göre hesaplayan bir ölçümdür. 40 veya daha fazla VKİ’ye sahip olanlar aşırı obezite olarak kabul edilirler ve gastrik bypass gibi cerrahi müdahaleler düşünülebilir.
Bypassın Avantajları Nelerdir?
Gastrik bypass sonrası hem avantajlar hem de dezavantajlar görmek mümkün olabilir. Bu nedenle genellikle operasyondan önce doktor ile detaylı olarak görüşmek gerekmektedir. Avantajları arasında, daha iyi bir yaşam koşulları ve doğru nefes alabilme gelir. Hastaların bir çoğu kilo verimi kaynaklı kendilerini daha rahat ve iyi hissettiklerini belirtmiştir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Gastrik bypass ameliyatının sahip olduğu başarı, birçok kişinin bu ameliyatı tercih etmesindeki en büyük faktördür. Ameliyatı olmak isteyenler, öncelikli olarak gerekli tetkikleri yaptırmalı ve ameliyata uygun olup olmadıklarını kontrol ettirmeliler. Bazı hastalar için tüp mide ameliyatı, bazı hastalar için ise gastrik bypass ameliyatı daha yararı olacaktır.
Gastrik Bypass Tipleri Nelerdir?
Gastrik bypass ameliyatı kendi içerisinde iki farklı versiyona sahiptir. Aşağıda detayları ile birlikte sıralanmaktadır.
Roux en Y Gastrik Bypass:
Midenin ikiye ayrılması ile birlikte küçük hacimli bir mide elde edilir. Küçük mide ile birlikte bağırsağın orta kısmından bağlantı sağlanarak bypass gerçekleştirilmiş olur. Küçük mide ile ince bağırsak arasında oluşturulan yeni bağlantının adı, Roux en Y olarak isimlendirilmektedir. Adını aldığı bypass işlemi sayesinde, besin mideye geldiğinde midenin tamamını geçmeden küçük mideden direkt olarak ince bağırsağın ortasına kadar ilerler. Hem az besinle doygunluk sağlanmış olur hem de bağırsağın büyük bir bölümünü atlaması ile birlikte çok daha az besin emilimi elde edilir.
Mini-Gastrik Bypass:
Aynı şekilde yeni mide poşu oluşturulur. Roux en Y versiyonunda oluşturulan küçük mideye oranla daha büyük olmaktadır. Devamında ince bağırsak ile yeni mide poşu arasında bağlantı sağlanır. Diğer versiyona göre çok daha kolay bir operasyondur. Kilo verme prensibi aynı şekilde işler.
Gastrik Bypass Ameliyatının Riskler Nelerdir?
Sağlık sektöründe popülerleşen gastrik bypass ameliyatı, obezite tedavisinde kullanılan bir cerrahi uygulamadır. Bu ameliyat bazı riskler ve komplikasyonlar barındırır. Her hasta farklıdır ve risk seviyeleri kişisel sağlık durumlarına, yaşlarına ve ameliyatı yapacak cerrahın deneyimine bağlı olarak değişebilir.
En basit ameliyatlar dahi beraberinde komplikasyon riski doğurmaktadır. Gastrik bypass ameliyatı için risk unsurları aşağıda sıralanmaktadır;
- Diğer karın bölgesi ameliyatlarında olduğu gibi kanama, bağırsak tıkanıklığı, enfeksiyon, fıtık ve anestezi komplikasyonları görülebilir.
- Yeni bağlantıların bulunuyor olması kaçak riskini doğurmaktadır. Özellikle mide ile ince bağırsak arasındaki bağlantının çok titiz bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Olası kaçak durumunda revize ameliyat ile birlikte sorun giderilebilir. Ayakta ve akciğerde kan pıhtısı oluşumu obeziteden kaynaklı risk teşkil eder.
- Gastrik bypass ameliyatı olan kişilerin ortalama %10’u yukarıda yer alan basit komplikasyonların bazılarını yaşayabilir. Gastrik bypass ameliyatlarında ciddi komplikasyon görülme olasılığı çok düşüktür. Genellikle tedavi edilebilir komplikasyonlar görülmektedir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Görülebilecek Diğer Riskler
Gastrik bypass ameliyatı sonrası görülebilecek bazı riskler vardır. Bu diğer riskler kişiden kişiye değişebilir ve ameliyatın nasıl yapıldığına, kişinin genel sağlık durumuna ve ameliyat sonrası dikkat edilen faktörlere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ameliyat bölgesinde veya vücudun diğer bölgelerinde enfeksiyonlar gelişebilir. Bu risk, gastrik bypass ameliyatı sonrası hijyen kurallarına uyulmaması durumunda artabilir.
Gastrik bypass ameliyatı sonrasında besin emilimi azalır ve beslenme eksiklikleri gelişebilir. Bu nedenle, vitamin ve mineral takviyeleri almak önemlidir. Aksi durumda B12 vitamini eksikliği, demir eksikliği ve kalsiyum eksikliği problemlerinden en az birine rastlanabilir. Sayılanların haricinde yemek borusu ülseri ve osteoporoz da ameliyat sonrası görülen diğer riskler arasındadır.
Riskleri Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?
Gastrik bypass ameliyatı sonrasında bile, bazı hastalar zaman içinde kilo alabilirler. Bu nedenle, gastrik bypass ameliyatı sonrası düzenli doktor kontrolleri ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek önemlidir. Ameliyat sonrası dönemde bazı hastalar depresyon, anksiyete veya vücut imajı ile ilgili sorunlar yaşayabilirler. Gastrik bypass ameliyatı öncesinde ve sonrasında, riskleri ve olası komplikasyonları doktorunuzla detaylı bir şekilde tartışmalısınız. Ameliyat sonrası dikkatli bir takip ve yaşam tarzı değişiklikleri, olası riskleri azaltmak için yardımcı olabilir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Enfeksiyon
Ameliyat sonrası enfeksiyon riski her ameliyatta bulunur. Ameliyat bölgesinde, akciğerlerde veya idrar yollarında enfeksiyonlar gelişebilir. Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama riski vardır. Cerrah, kanamayı kontrol etmek için gerekli önlemleri almalıdır. Yatak istirahati sırasında veya ameliyat sonrası dönemde derin ven trombozu (DVT) veya akciğer embolisi gibi tromboembolik olaylar gelişebilir.
Bu nedenle, hastaların fiziksel aktiviteye ne zaman başlayacaklarına dair doktor tavsiyelerine uymaları önemlidir. Kimi durumlarda gastrik bypass ameliyatı sonrasında yiyeceklerin sindirimi değişir. Bu nedenle, vitamin ve mineral eksiklikleri gelişebilir. Bu eksikliklerin önlenmesi için takviyeler alınmalı ve özel bir diyet izlenmelidir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Kanama
Ameliyat sırasında mide ve ince bağırsak arasındaki bağlantı yerine anastomoz denir. Bu bağlantı yerinde sızıntı oluşması, enfeksiyon ve diğer ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Gastrik bypass ameliyatı sonrası safra taşı riski artabilir. Safra taşları rahatsız edici olabilir ve bazen cerrahi müdahale gerektirebilir. Bazen gastrik bypass ameliyatı sonrası uzun vadeli komplikasyonlar da olabilir. Bunlar, mide ülserleri, mide bağlanma yeri daralması, malabsorpsiyon sorunları, kilo alma veya kaybetme sorunları gibi durumları içerisinde barındırabilir.
Dumping Sendromu
Dumping sendromu, bir kişinin midesinin tamamını veya bir kısmını çıkarmak için ameliyat olduktan sonra veya gastrik bypass ameliyatı gibi belirli kilo verme ameliyatlarından sonra ortaya çıkabilen bir grup semptomdur. Başka nedenlerle mide ameliyatı geçirmiş kişilerde de ortaya çıkabilir. Yaygın olarak rastlanan dumping sendromu, gıda, özellikle de şeker, mideden ince bağırsağa çok hızlı hareket ettiğinde ortaya çıkar. Bu durum yemekten sonraki 10 ila 30 dakika içinde ortaya çıkar ve bulantı, kusma, karın krampları, ishal ve hızlı kalp atışı gibi belirtilerle karakterizedir. Bunun nedeni, sindirilmemiş gıdaların bağırsağa hızla fazla sıvı çekerek bu semptomlara yol açmasıdır.
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Dikiş-Zımba Hattı Sızıntıları
Bazen gastrik bypass ameliyatı sonrası bazı hastalar psikolojik sorunlar yaşayabilir. Bu, yeme alışkanlıklarının değişmesi, vücut imajı sorunları ve depresyonu içerebilir. Ameliyat öncesi ve sonrası dönemde doktorunuzun önerilerine uymak, riskleri azaltabilir. Ameliyatın uygun bir aday olup olmadığınızı ve riskleri değerlendirmek için doktorunuzla detaylı bir şekilde konuşmanız önemlidir. Herhangi bir ameliyat öncesi veya sonrası sorularınızı ve endişelerinizi cerrahınıza sormaktan çekinmeyin. Dilerseniz daralma riskine dair sorularınızı da sorabilirsiniz.
Gastrik By-Pass Ameliyatı Hangi Hastalar İçin Uygundur?
Obezite cerrahisinde dikkate alınan temel değerler arasında vücut kitle indexi bulunmaktadır. Vücut kitle indexi 40’ın üzerinde hastalar gastrik bypass ameliyatı için uygun hastalardır. Vücut kitle indexi 35 ila 40 arasında olan hastalar obeziteye bağlı Tip 2 diyabet, uyku apnesi, hipertansiyon vb. sorunlara sahip olduğu takdirde, aynı şekilde gastrik bypass ameliyatı için uygun hastalardır.
Ameliyat Sonrası Beslenmede Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Minimum 3 öğün yemek yenmeli ve sağlıklı beslenmek için diyete harfiyen uyulmalıdır.
- Protein ağırlıklı beslenme tercih edilmeli, sebze ve meyveye öncelik verilmelidir. Son olarak tam buğdaylı tahıl grupları tüketilmelidir.
- Ameliyat sonrasındaki 2 haftalık süreçte sıvı gıdalar tüketilmelidir. 3 ila 5. haftalar arasında ise püre formunda besinler yenmelidir.
- Günde minimum 1,5-2 litre seviyesinde su tüketilmelidir. Az su tüketimi sonucunda baş ağrısı, bulantı, baş dönmesi, halsizlik, dilde yara ve koyu renkli idrar görülebilir.
- Olabildiği kadar berrak ve yumuşak besinler yenmelidir. Yağ oranı düşük gıdalar tüketmek öncelikli olmalıdır. Yağsız süt ve peynir çeşitleri tercih edilmelidir. Patates püresi, kalorisi düşük sağlıklı tahıllar, diyet pudingler, püre halinde balık ve omlet tercih edilebilir.
- Beyaz şeker, tatlı, şekerleme ve diğer basit şekerlerin tüketiminden kaçınmak gerekir.
- Öğünlerde uzun süreli çiğneme gerçekleştirmek ve çok küçük parçalara ayırdıktan sonra besinleri yutmak gerekir. Mide çıkışının tıkanmaması için besinlerin olabildiğince küçük parçalara ayrılması son derece önemlidir.
- Protein alımına özellikle dikkat edilmelidir. Porsiyonların küçülmesinden dolayı kişinin ihtiyaç duyacağı protein almasında aldatıcı olabilir. Kas ve iskelet sisteminin sağlıklı bir şekilde korunması adına protein alım ihtiyacı yakından takip edilmelidir.
- Katı besinler yenirken sıvı tüketilmemelidir. Mide hacminin küçük olmasından dolayı yemek ile birlikte tüketilen sıvı içecekler kusmaya neden olabilir.
- Yemek öncesi ve sonrasında 30 dakika boyunca sıvı alımı durdurulmalıdır.
- Doygunluk hissedildiğinde yemek yeme işlemi kesilmelidir. Ancak yeterli proteinin alındığından emin olmak gerekir.
- Tüketilen besinler not alınmalı ve rahatsızlık veren besinler belirlenmelidir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Hakkındaki Diğer Sorular
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Hastanede Ne kadar Süre Kalınır?: Ameliyat sonrası hastanedeki kontrol süreci 3-4 gün sürmektedir. Herhangi bir olumsuz durum gözlemlenmediği takdirde hastanın taburcu işlemleri gerçekleştirilir.
Gastrik Bypass Ameliyatı Geçirenler Ağır Yük Kaldırabilir mi?: Hastaneden taburcu olmaya müteakip 6 haftalık süreç içerisinde ağır yük kaldırmamak kesinlikle yasaktır.
Gastrik Bypass Ameliyatı Olanlar Araç Kullanabilir Mi?: Taburcu olduktan sonraki 2 haftalık süreç içerisinde araba kullanılması tavsiye edilmez. Yürüyüş yapma, merdiven çıkma ve duş alma önünde bir engel bulunmamaktadır.
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası İşe Ne Zaman Dönülür?: Masa başı çalışanlar 2-3 haftalık sürenin ardından işbaşı yapabilirler. Fiziksel güç gerektiren bir işte çalışanlar ise minimum 6 haftadan önce işbaşı yapmaları önerilmez.
Gastrik Bypass Ameliyatı Sonrası Kilo Verme Ne Zaman Başlar?: Ameliyat sonrasında kilo verme direkt olarak başlar. Küçük porsiyonlar ile birlikte doygunluk elde edileceği için kilo verme işlemi ameliyatın hemen ardından aktif hale gelecektir. Özellikle ilk aylarda kilo verme hızı yüksektir. Devamında kilo verme hızı azalsa da 18-24 ay boyunca devam eder.
